LÜKSÜN PSİKOLOJİSİ – BÖLÜM 3

Lüks Tüketim ve Sosyal Medya
Arzu nesnesi mi, yoksa dijital statü mücadelesinin bir parçası mı?

Instagram Çağında Lüksün Yeni Rolü

Eskiden lüks gizliydi.
Bugünse gösterilmek için var.

Bir zamanlar yalnızca çevrenizdekilerin bildiği statünüz, artık sosyal medya sayesinde binlerce kişiye saniyeler içinde duyurulabiliyor. Bu da lüks tüketimi yalnızca kişisel tatmin değil, toplumsal bir sinyal hâline getiriyor.

Gösteriş Tüketimi: “Ben Buradayım!”

Sosyolog Thorstein Veblen’in 1899’da ortaya attığı kavram bugün daha canlı:
“Gösteriş için tüketim”, yani bir şeyi sadece başkalarının göreceğini bilerek almak.

Bugün:

• Lüks saatler,
• Özel jetler,
• Gurme tatiller,
• “Unboxing” videoları

hepsi sosyal medyada “Ben farklıyım” mesajı için sergileniyor.

Filtrelenmiş Gerçeklik

Sosyal medya, lüksün algısını da değiştiriyor. Artık lüks, yalnızca ürünle değil:

• Mekânın ışığı,
• Fotoğrafın açısı,
• Hikâyenin anlatımıyla
  şekilleniyor.

Bu da tüketicilerin asıl ürünü değil, ürünün yaratacağı “imajı” satın almasına neden oluyor.

Mikro-influencer’dan CEO’ya: Herkes Oyunda

Eskiden sadece ünlüler ve milyonerler lüksü temsil ederdi. Bugün herkesin bir vitrini var: Instagram profili.

• Mikro-influencer’lar sponsorlu içeriklerle markaları erişilebilir kılıyor.
• Yatırımcılar bile saat ve ayakkabı tercihlerine göre “kişilik analizi” yapıyor.

Sosyal medya, lüksün hem demokratikleşmesine hem de daha karmaşık bir hal almasına neden oldu.

“Gerçek Lüks” Hâlâ Sessiz mi?

Pek çok kişi için gerçek lüks hâlâ sessiz, görünmez ve sade olandır.
Ama dijital çağda “görünürlük”, “sadelik” kadar güçlü bir değer hâline geldi.

Sonuç: Lüks, Algının Yeni Oyuncağı

Bugün lüks sadece bir nesne değil, bir dijital kimlik aracı.
Kimin daha lüks yaşadığı değil, kimin daha iyi sunduğu belirleyici hâle geldi.