Kitap Arkeoloğu

Turkuaz Sahaf’ın sahibi Emin Nedret İşli, Türkiye’nin sahaf geçmişini ve en çok talep gören nadir kitapları değerlendiriyor.

Emin Nedret İşli, 1970’lerin sonundan bu yana sahaflık mesleğinde; şu anda 40. yılını kutluyor. Yolu, Tünel’deki Matmazel Nomidis’in eski kitapçısından, kitap müzayedeleri de yapan Librairie de Pera’dan da geçmiş… Şimdilerde ortağı Püzant Akbaş ile birlikte Beyoğlu’nda Turkuaz Sahaf’ı işletiyor.

Sahaf ne yapar?

Sahaflık, eski kitaplarla uğraşmak demektir, bir nevi kâğıt arkeoloğudur. Bilinmeyen, unutulmuş, bir dolabın içine gizlenmiş nadir kitap, belge ve dokümanları bulup, meraklılarına, araştırmacılara, gazetecilere, yayıncılara, koleksiyonerlere takdim ediyoruz. Bu kitapları bulup, tamir edip, güzelleştirip satıyoruz. Bir imparatorluk şehrinde yaşıyoruz. Dolayısıyla İstanbul’da her dilden, her türden kitabı bulabiliyorsunuz.

Turkuaz Sahaf’ta ne tür kitaplar var?

Beyoğlu’ndaki ofis/depomuzda yaklaşık 50.000 kitap var. İçlerinde 1500-1600’lerde basılmış olanlar da var, günümüzde yayımlanmış olanlar da. Ermenice, Rumca, Fransızca, İngilizce, İbranice, Osmanlıca, Latin alfabesiyle Türkçe yazılmış antika kitaplar var. Ermeni harfli Türkçe, Karamanlıca dediğimiz Rum alfabesiyle yazılmış Türkçe olanlar da… Ofisimde 1700-1800’lerden kalma antika seyahatnameleri görebilirsiniz. Rumca kitaplarımızın çoğu, İstanbul’daki Rumların bastığı kitaplar. Çeşitli dönemlerden İstanbul ve Anadolu seyahatnamelerimiz de mevcut.

Türkiye’de en çok talep gören nadir kitaplar hangileri?

Osmanlıca kitaplar revaçta. İmparatorluğu, eski İstanbul’u, Türk hayatını anlatan kitaplar bunlar. Anadolu coğrafyasını anlatan seyahatnameler ise her zaman değerinin üstünde satılıyor. Türkiye’de çok sayıda Osmanlıca ve imzalı kitap koleksiyoneri var. Cemal Süreya, Oğuz Atay, Necip Fazıl Kısakürek gibi yazarların imzalı kitapları çok değerli. Örneğin, Oğuz Atay’ın Tutunamayanlar’ının ilk baskısı çok isteniyor, çok kıymetli.

Son satışlarınızdan aklınızda kalan ne var?

1600’lü yıllarda basılmış, 18 ciltlik bir Avrupa seyahatnamesi sattım. Her cildi ayrı bir ülkeyi/şehri anlatıyordu, içinde haritalar, şehir planları vardı. En büyük dezavantajı, 21 cildin sadece 18’ini bulmamızdı. Kayıp üç ciltten biri Türkiye üzerineydi. Ayrıca eski Türk edebiyatçılarının imzalı kitapları, Orhan Veli’nin mektupları, Ekim Devrimi’nden sonra ülkemize gelen Beyaz Ruslar’ın çıkardığı Rusya’yla, İstanbul’la ilgili çok nadir kitaplar da sattık.

Vacheron Constantin Collectors’ Island

İsviçreli saat markası Vacheron Constantin’ın hem saatlerinin tarihine ışık tutan, hem de dünyaca ünlü çeşitli koleksiyonların hikâyelerini bir araya getiren Collectors’ Island serisinin üç cildi, Turkuaz Sahaf’a Orhan Pamuk’tan gelmiş. Hem Masumiyet Müzesi’nde hem de evinde bir kitap koleksiyonu -yaklaşık 15.000 adet- olan Pamuk, zaman zaman İşli’yle kitap takas ediyor.

Telefon Rehberi

Harf Devrimi’ni takiben Eylül 1929’da, yeni Latin harfleri kullanılarak basılmış ilk telefon rehberi. İçinde İstanbul’daki telefon abonelerinin isimleri ve kontak bilgileri, reklamlar, çeşitli bilgiler yer alıyor. Karıştırması inanılmaz keyif veren bir rehber. Ama İşli’nin bir notu var: “Bu satılık değil, çünkü Türkiye’de sadece bir tane bulabildim.”