Jaquet Droz’un Ustaları Saat Kadranlarını Giyilebilir Sanata Nasıl Dönüştürüyor?

Jaquet Droz’da üretilen her saat, başlı başına bir sanat eseri.

Çoğu premium saat markasının, sıra dışı artisanal parçaları elde ürettiği métiers d’art atölyeleri vardır. Ama bunların çok çok azı, Jaquet Droz seviyesinde sanat eserleri ortaya çıkarabilecek yetidedir. İster neredeyse görünmez parçalardan oluşan mozaikten bir kadran, ister otomat kadrana hayat veren minyatür parçalar olsun, İsviçre’nin Jura Dağları’ndaki bir vadide bulunan bu küçük manüfaktürün duvarları arasında gizlenen işçilik, gerçekten büyüleyici.

Jaquet Droz, yaklaşık üç yüzyıldır bu saatleri üretiyor; yani kurucusu Pierre Jaquet-Droz’dan bu yana. Markanın benzersiz mekanik otomatları, yüzyıllar boyunca krallar, kraliçeler ve krallıkların önemli isimlerinin evlerini süsledi. Kendi kendilerine hareket edebilen, çizim yapabilen, yazı yazabilen veya müzik çalabilen bu münferit parçalar, 21. yüzyılın androidlerinin öncüleri kabul ediliyor. Revaçta oldukları dönemde eğlence araçları olarak kabul gören bu parçaların günümüzdeki kardeşleri, saat formunda olmalarına rağmen hâlâ krallara layıklar. Bu atölyede kullanılan bazı dekoratif teknikler –yumurta kabuğundan yapılan kadranlar gibi– dünyanın başka hiçbir saat üreticisinde bulamayacağınız, nadir değerler.

1- Fırça Tutan Bir Dahi

Magic Lotus Automaton (sol sayfada, soldaki saat) kadranındaki her bir lotus yaprağı, Grand Feu minesiyle elde boyanıyor. Saatin tasarımına göre değişmekle beraber, kadrandaki her detayın incelikle boyanabilmesi için bazen kullanılan fırçanın insan saçından bile ince olması gerekiyor.

2- Karıştır

Mine bir havanda dövülerek toza dönüştürülüyor. Kadranın boyanmasından önce içine su eklenerek, boya kıvamına getiriliyor.

3- Renk Sırası

Stüdyonun duvarlarını, yüzlerce farklı renkte mine tozu kaplıyor.

4- Perde Arkası

Bir zanaatkâr, ünlü La Chaux-de-Fonds manzarasına karşı çalışıyor. Elindeki parçalardan bir mozaik oluşturmak için saatlerce büyütecin başından kalkamayacak.

5- Hassas İşçilik

Gördüğünüz fil kafası, ezilmiş bıldırcın yumurtası kabuklarından yapılmış. Kabuk parçaları o kadar küçük ki, onları çıplak göze kum gibi görünüyorlar. Kırık kabuklar, sahip oldukları renk tonlarına göre küçük, lens kabı benzeri kaplara ayrılıyor; bu sayede bu fil kafası gibi detaylı desenler yapılacağı zaman kullanılacak renkler kolayca bulunabiliyor. Markayla birlikte çalışan zanaatkârlardan biri bu tekniği Vietnam’da keşfetmiş ve hemen İsviçre’deki manüfaktüre taşımış. Her kabuk parçası yerine yerleştiğinde, kabuk dikkatlice cilalanıyor ki parçalar düşmesin.

6- Küçük Dansçılar

Kadrandaki sahnelerin tamamlanması için her parça cımbızlarla elde yerleştiriliyor. Bu minicik koi balığı, 8,5 mm uzunluğunda, altından üretilmiş ve elde boyanması yaklaşık üç saat sürmüş. Kadrana yerleştirilip, otomat çalıştırıldığında, balık sanki suda yüzüyormuş gibi görünecek şekilde hareket edecek.

7- Isı Zamanı

Materyallerin sabitlenmesi için mineyle boyanmış parçalar özel fırınlarda pişiriliyor. Her renk için farklı sıcaklık ve pişirme süresi var.

8- Ormanlar Kitabı

Jaquet Droz’nun Tropical Bird Repeater otomatının kasa arkasında görülebilen bu detaylı oyma desen, büyüteç altında, burin denilen çelikten bir oyma gereci kullanılarak yapılmış.