Dünyada ve Türkiye’de Çağdaş Sanat Piyasasındaki Son Gelişmeler
Sanatçı Maurizio Cattelan’ın son zamanlarda bir hayli popüler olan ve muz akımı şeklinde dünyaya yayılan “Komedyen” eserinin 120 bin dolara satılmasıyla birlikte gözler sanat piyasasına çevrildi.
Sanat tarihine göz atıldığında, muzun bilhassa resim ve fotoğrafta başrolü üstlendiğine tanıklık etmek mümkün. Peki bu sansasyon yaratan “Komedyen” eser dışında, dünyada ve Türkiye’nin çağdaş sanat haritasında hangi gelişmeler yaşandı dersiniz? Yıl sonu değerlendirmesi ile karşınızdayız!
Dünya sanat piyasasının yaklaşık cirosu 60 milyar dolar
İstanbul Art Show danışmanlarından Prof. Dr. Aylin Seçkin, bu yıl dünya sanat piyasasının yaklaşık cirosunun 60 milyar dolar civarında gerçekleşeceğini söylüyor. Sadece çağdaş sanatta dünyada müzayedelerde satılan eserler 70 bin adetin üzerinde. 3 Ekim Sotheby’s Londra’da Banksy’nin Devolved Parliament adlı eseri, $12 milyon dolara rekor fiyata satıldı, tablo İngiltere’de derinleşen politik krize de gönderme yapıyordu. Çağdaş sanatın sadece müzayede satışları toplam 55 milyar dolarlık global pazarın % 15’ine, yaklaşık 4 milyar dolarlık kısmına denk geliyor. Bu, son 10 yılda çağdaş sanat müzayede satışlarının iki kat arttığı gerçeğini gösteriyor. Amerika ve Asya çağdaş sanat piyasası dünya çağdaş sanat piyasasının % 66’ını temsil ediyor. Bu yıl rekor denecek sayıda, yaklaşık 72 bin adet çağdaş sanat eseri müzayedelerde el değiştirdi. 21,996 çağdaş sanatçı bu satışlara konu oldu.
En yüksek fiyatlı 100 sanatçı listesinde, sadece dört kadın sanatçı var
En yüksek fiyatlı 100 sanatçı listesinde, sadece dört adet kadın sanatçının olduğunu söyleyen Aylin Seçkin şu açıklamada bulunuyor: “Satılan işlerin yarısı 1000 dolar veya daha ucuz işler. Satılan çağdaş sanat eserlerinin sadece %3’ü 100 bin doların üzerinde… Bu yıl dünyada 300 civarı 1 milyon doların üzerinde sanat eseri, müzayedelerde el değiştirdi. Çağdaş sanatın global satılmama yüzdesi geçen sene olduğu gibi % 39’da kaldı. Bu oran yine de diğer segmentlere göre oldukça yüksek bir oran. Çağdaş sanat segmentinin son dönemde dünyada bu kadar cazip olmasında en önemli faktör hiç kuşkusuz yeni nesil sanat koleksiyoncularının piyasaya giriyor olmasıdır. Bu fenomen, 20. yüzyılın 2. yarısında yapılmış eserlerin “klasik” başyapıtların piyasada gittikçe daha zor bulunur olmasıyla da pekişti. Yaşayan en pahalı çağdaş sanatçılardan biri olan Jeff Koons’un (Tavşan) heykeli Mayıs 2019’da bir müzayedede 91 milyon dolara satıldı. Artprice’ın raporunda son yılların önemli satışları görülmektedir.”
Türkiye müzayede ciroları 15 milyon dolar civarı
Türkiye’de müzayede satışlarının sönük geçmesine rağmen, toplam müzayede cirolarının 15 milyon dolar civarında gerçekleştiğini söyleyen Seçkin; yeni müzelerin ve sanat alanlarının açılmasının heyecan yarattığını belirtiyor.
Seçkin; Eylül’de Eskişehir’de açılan Odunpazarı Modern Müzesi’nin, Dolapdere’de açılan Arter’in, Mimar Sinan Resim Heykel Müzesi’nin yeni binasına yakında taşınacak olmasının piyasayı olumlu etkileyen faktörlerin başında geldiğinin altını çiziyor. Türkiye’de bu yıl gerçekleşen müzayedelerin sayısında azalma olduğunu, çağdaş sanat dışındaki segmentlerde, yeni müzayede evlerinin yapıldığını, online müzayedelerin de arttığını sözlerine ekliyor.
