Code Lotus ile İyileştir Kendini

Amerikan Hastanesi’nin ruh, beden ve zihin sağlığına odaklanan Code Lotus Merkezi, özel tasarlanmış programları ve eğitimleriyle, hastalanınca doktora gitmek dışında da sağlıklı kalma, zihin açıklığı yakalama ve genel olarak hayatı iyileştirme seçeneklerimiz olduğunu gösteriyor.

Hastane doktorlarından Elif Altuğ’un başında olduğu Code Lotus projesi, “bütüncül tıp” yaklaşımıyla, özellikle mindfulness yani anda kalma eğitimleriyle hem hastalara hem de sağlık çalışanlarına rahatlık sağlamayı amaçlıyor.

Doktor Elif Altuğ, Go Luxurys’e Code Lotus felsefesini ve iyileşmeye nereden başlayabileceğimizi anlattı.

Code Lotus’un kuruluş amacından bahsedebilir misiniz?

Amerikan Hastanesi’nde, bütüncül (integratif) tıp üzerine yaptığımız yatırımlar kapsamında, 2018 yılında “İyileştir Kendini” anlayışıyla Code Lotus projesini başlattık. Cleveland Clinic, MD Anderson gibi alanında lider pek çok hastanede de örnekleri olduğu gibi, bütüncül tıp ile hem yoğun stres altındaki çalışanlarımıza hem de hastalarımız ve güncel yaşamın getirdiği hız nedeniyle kendini iyi hissetmeyen herkesin katılabileceği özel tasarlanmış program ve atölyeler sunuyoruz. Hastanelerde bulunan Code Blue (Mavi Kod) kardiyopulmoner resüsitasyon (yeniden canlandırma) olarak geçerken, Code Lotus’ta sağlığın ruh, beden ve zihin olarak bütüncül bir şekilde canlandırılması ele alınıyor. 

Code Lotus Merkezi 2018’den bu yana aktif. Pandemiyle birlikte hizmetlerinizde, öğretilerinizde neler değişti?

Pandemi sürecinde atölye ve derslerimizi yüz yüze yapamadığımızdan, bu süreçte aktif rol alan çalışanlarımızın duygu ve düşüncelerini açık bir şekilde dile getirmesine olanak sağlamak, katkı ve çabalarının takdir edildiği bir çalışma ortamı yaratmak, işyerini arkadaşça bir paylaşım ortamına dönüştürmek ve çalışan mutluluğunu desteklemek için haftalık çevrimiçi mindfulness eğitimleri uyguladık. Yine sağlık çalışanlarının stresle sağlıklı bağ kurma yeteneklerini geliştirmek, ilişkilerini desteklemek, hastalarla olan iletişimlerini ve yaşam kalitelerini artırmak, çalışan memnuniyetini ve bunun sonucunda da hasta memnuniyetini artırmayı hedefledik. Stres yorgunluğu, tükenmişlik sendromu yaşayan kişiler için tasarlanmış Mindfulness Temelli Stres Azaltımı Programı (MBSR) ve yıkıcı alışkanlıklardan özgürleşmeyi öğretmeyi amaçlayan Mindfulness Temelli Alışkanlıklardan Özgürleşme Programı, uzman doktorlarımız ve ilgili alanlarda uzman mindfulness eğitmenlerimiz tarafından sunuldu. Kurum içinde Covid-19 ile yoğun çalışan bölümler belirlenerek, ilgili servislerde her gün Mindful Mola programlarıyla hareket, yoga, mindful meditasyon ve nefes egzersizleri uygulandı. Ayrıca, mindfulness anlayışının sürdürülebilir olması açısından, kişinin iş ve özel hayatını dengeleyebilme ve stresle sağlıklı bir ilişki kurma becerilerini bireysel olarak kazandırmayı amaçlayan Koç Holding Sağlık Çalışanlarına Özel Mindfulness Programı uygulanmaya başlandı. Fizyoterapi bölümünün hafta içi vermiş olduğu derslerin 15 dakikalık içeriği, Code Lotus Mindfulness Merkezi’ndeki uzmanlarca eşlik edilen mindful meditasyon ve hareketle zenginleştirildi.

Özellikle pandemi gibi global veya ulusal travmalar sonrasında, Code Lotus gibi merkezlerin varlığının insanların beden ve ruh sağlığı için faydalı ve gerekli olduğunu düşünüyor musunuz?

Code Lotus Mindfulness Merkezi olarak kişinin kendisiyle “iyi olma halini” önemsiyoruz. Bu amaçla, bütüncül yaklaşımla zihin ve beden sağlığını destekleyici merkezlerin yaygınlaşmasını da önemsiyoruz.

“İntegratif tıp” tanımını açar mısınız? Aşina olduğumuz tıp uygulamalarından kendini nasıl ayırıyor?

İntegratif (bütüncül) tıpta kişinin yaşam tarzına ve yaşadığı sağlık sorunlarına bütün olarak bakılır. Kişinin kendisi de sağlık ve hastalığa dahildir. Bütüncül tıp, modern tıbbın bize sağladığı teknolojik olanakları ve güncel bilimsel sonuçları geleneksel yapıdaki bilgilerle değerlendirip, bunu bireyin sağlığı ve iyileşmesi için kullanabilmektir. Modern tıbba tamamlayıcıdır. Hastalıkların oluşması veya sağlığın bozulmasında kişinin genetik, epigenetik dediğimiz yaşam koşul ve tercihleri ile zihinsel açıdan durumuyla ilgili zihinsel algısı bir arada rol oynar. Böylece rahatsızlıklar yaşamın içindeki gerçek halleriyle değerlendirilebilir ve çözümleri de kişiye özel olarak gelişir.

Pek çok kişi bir hastane bünyesinde bu tür uygulamaların olması karşısında şaşırabilir ve çoğu da bundan habersiz olabilir. Hastanelerin tıbbın farklı biçimlerini kucaklamasının öneminden bahsedebilir misiniz?

Bütüncül tıp anlayışıyla yaklaşılan bir iyileştirme süreci, bireyi de bu sürecin uygulayıcısı olarak eğitir. Kendisinin beden ve zihin dengesinin farkında olmasını ve sağlığının sorumluluğunda olmasını sağlar. Özelikle modern tıbbın yöntem ve olanaklarına rağmen kronikleşen ağrı, inflamasyon ve yorgunluk gibi durumlarda geleneksel bilgilerin desteği değerli olabilir. Kişi bu seçenekleri bilimsel anlayışta çalışan bir sağlık kurumunda bulduğu zaman, kendini iyileştirmeye gönüllü olur ve böyle kurumlar farklı açılardan kişinin sağlığının da güvencesi olur.

Sloganınız, “İyileştir Kendini”… Code Lotus’a gelen bir kişi, iyileşmeye nereden başlar?

İyileşme, “kabul” aşamasıyla kişinin kendi sıkıntılarını, ağrılarını, mutluluklarını kabul etmesiyle başlar. Code Lotus’a gelen bir kişi bedeniyle arkadaşça ilişki kurmayı araştırır.

Mindfulness uygulamalarına önem verdiğinizi biliyoruz. Bu terime yabancı olan birine mindful yaklaşımı nasıl anlatırdınız?

Mindfulness’ın Türkçe anlamı “bilinçli farkındalık”tır. Ama bu tanım yetersiz kaldığından dolayı, Batı’nın “mindfulness” kelimesini kullanmaktayız. Tam olarak anlamı; bilinçli, açık, yargısız, nazik, şefkatli ve meraklı bir yaklaşımla, dikkati “olan şey”e yönlendirerek ilişki kurma halidir.

Anda kalabilmek için bireylerin öncelikli olarak yapmaları gereken şeylerin ne olduğunu düşünüyorsunuz?

Anda kalmak hayattan her an zevk almak gibi anlaşılmakta. Oysa ki anda kalmak, beden ve nefesle bağlantıda olup, olumlu ya da olumsuz duyguları fark etmek, onların bedendeki duyumlarını hissetmek, böylece zihnimizdeki hikayelere kapılmamak ve seçimlerin olabildiğini görebilmektir.

Merkezde farklı doktorların katılım gösterdiği özel programlar da mevcut. Bunlar nelerdir ve özel programların kimler için uygun olduğunu düşünüyorsunuz? Kadınlar, erkekler ve çocuklar için ayrı programlarınız var mı?

Cinsiyet ayrımı olmaksızın kadınlar için Hamile Yogası programımız ve çocuklar için özel Mindfulness Temelli Oyun Atölyeleri’miz var.

İnsanların 100 yaş ve üzerine kadar yaşayabilmesi mümkün mü gerçekten? Code Lotus’ta insanlara ömürlerini uzatmada yardımcı olacak ne gibi uygulamalar var?

Sağlıklı olmak, beden ve zihnin dengeli bir bütünlük içinde olmasıdır. Fiziksel sağlığı korumak için nasıl bedensel çalışmalar öneriyorsak, zihinsel sağlık için de farkındalık (mindfulness) veya meditasyon başlığı altında dikkatimizi şimdiki zamana önyargısız ve arkadaşça taşıyan çalışmaların düzenli yapılması önem kazanmıştır. Farkındalık çalışmaları, an be an çevremizde neler olduğunu izlerken kendimizde de neler olduğunu izlemeyi öğretir. O an içindeki beden duyumlarımızı fark ederiz. O ana eşlik eden, çoğunlukla geçmişten gelip geçen düşünceler, kaygılar ve önyargılarımızı görürüz. Farkındalık çalışmalarının belki de en değerli yanı, günlük hayatın hızında kendi dengemizden uzaklaştıkça, bize geri dönmeyi hatırlatan bir yol gösterici olmasıdır. Yine, bedenimizle bağ kurmamızı sağladığından, bize rahatsızlık veren yakınma ve hastalık hallerimizi fark etmemizi kolaylaştırır. Hastalık ileri düzeylere varmadan önlem almayı sağladığı gibi, iyileşmemize kendimiz de dahil oluruz. Bu yüzden, günlük aerobik egzersiz olarak 30 dakika yürüyüş, mindful hareket ve beden taramasıyla sağlıklı uyku ve gün içinde dikkati nefese vermeyi önerdiğimiz farkındalık çalışmalarını uyguluyoruz. Beden ve zihin egzersizi olarak bunların düzenli, günlük tekrarlarla yapılmasını öneriyoruz.

Bir sağlık sıkıntısı olmayanlar da Code Lotus Merkezi’ne gelebilir mi? Nereden başlayacağını bilemeyenlere ilk öneriniz ne olurdu?

Sağlık problemi yaşamadan kişinin “iyilik hali”ni koruması için, kendisine iyi gelen her türlü bedensel ve zihinsel aktivitenin değerli olduğunu düşünüyoruz.

Röportaj: Zeynep Merve Kaya