Bükemediğin Bileği Öpeceksin
Dünyanın en büyük otomobil üreticileri, geleceğin otomobillerini yapmak için neden 31 yaşındaki bir Hırvatla çalışıyor.
Hırvatistan, yoktan var olmayı başaranlara bayılıyor: Önümüzdeki yıl 30. kuruluş yıldönümünü kutlayacak ülkenin milli futbol takımı, devleri alt ederek Dünya Kupası’nı kazanmanın eşiğinden döndü; Game of Thrones dizisi hayranlarının Dubrovnik’e, namı diğer King’s Landing’e akın etmesi, yıldızı parlak turizm endüstrisinin yüzünü güldürdü ve şimdi de dört milyon nüfuslu bu minik ülkeden birkaç yaş büyük dinamik bir girişimci, Hırvatistan’ın ilk otomobil şirketini kurdu. Mate Rimac, kendi adını taşıyan otomobil şirketi sayesinde ülkesinde bir rock yıldızı haline geldi ve şirketin kullandığı teknoloji, sektörün köklü oyuncularını şimdiden zorluyor.
Mate Rimac, küresel çapta faaliyet gösteren 15 büyük otomobil üreticisiyle çalışıyor.
31 yaşındaki girişimcinin 2009’da kurduğu Rimac Automobili, 1.2 milyon Dolar etiketli elektrikli hiper otomobil üretmenin yanı sıra Aston Martin, Koenigsegg, Pininfarina dâhil birçok kalantor şirketin elektrikli ve hibrit hiper otomobillerine güç aktarma organları tedarik ediyor. Hâlihazırda küresel çapta faaliyet gösteren 15 büyük otomobil üreticisiyle çalışıyor; bunların bazıları gizli, bazıları biliniyor. Hyundai ve Porsche, hissesini satın alacak kadar Rimac’a güveniyor ve geçen yaz şirketin değeri 726 milyon Dolar olarak hesaplandı. Hisselerin %43’ü hâlâ Mate’de.
Şirket değerinin yüksek oluşu iki temel nedene dayanıyor. İlki; hibrit ve elektrikli spor otomobil ve süper otomobil piyasasındaki patlama. Bu trende üç etmen yön veriyor: Eli kulağındaki Tesla Roadster gibileri anlık süratlenmesi ve ürkütücü sessizliğiyle tek kelimeyle nefes kesen elektrikli performansın yüzü suyu hürmetine yola çıkıyor. Pininfarina Battista dâhil bazıları daha ulaşılabilir elektrikli araç serileri tasarlamayı planlayan yeni otomobil üreticileri açısından dikkat çekici imaj modeli işlevi görüyor. Aston Martin Valkyrie gibi hibrit süper otomobiller ise benzinli motorlarına elektrik motorlar ekleyerek performanslarını artırırken, hibrit etiketleri, çevreye duyarlı kesimlerde daha kabul edilebilir hale gelmelerini sağlıyor. Üretilme nedenleri ne olursa olsun her büyük otomobil fuarında yeni elektrikli araçlar arzıendam ediyor. Ve Rimac’ın son modeli dâhil kimilerinin fiyatı 2 milyon Dolar’ı buluyor.
Mate’nin dokuz haneli özsermayesinin ikinci nedeni ise elektrikli hiper otomobil patlamasından pay kapmaya çalışan her otomobil üreticisinin onun yardımına ihtiyaç duyması. Motorunu çıkardığı paslı BMW 3 Series’ini elektrikli araca dönüştürüp yeşile boyayarak Guinness Dünya Rekoru kırdığından beri, yani 13 yıldır, elektrikli güç aktarma organları geliştiriyor. Parlak bir mühendis olmasına rağmen önceliği daima otomobiller. Başlangıçta motivasyonu kendi adı altında müthiş hızlı elektrikli otomobil inşa etmek ve böylece EV’lerin heyecan verici olduğunu göstermek, daha fazla benimsenmelerini sağlamak ve dolayısıyla emisyon oranını düşürmeye katkıda bulunmaktı. 23 yaşında Rimac’ı kurdu ve 2011’de dünyanın en hızlı süratlenen elektrikli aracı diye tanıtılan Concept_One’ı tasarladı.
Mate ve küçük ekibi büyük kurumlarda asla rastlayamayacağınız yaratıcılık ve saplantı kombinasyonundan ödün vermeden, start-up şirket tarzında çalışıyor.
Ancak Mate bir avuç ekstrem araç üreterek hayatını kazanamayacağını ve köklü otomobil üreticilerine olağanüstü teknolojisini satmanın daha makul bir ticari yaklaşım olacağını kısa sürede kavradı. Rimac’ın elektrikli tahrik sistemleri, Porsche’nin okkalı bütçeler ve yıllara yayılan geliştirme süreleriyle bile taklit edemeyecekleri güç ve enerji yoğunluğuna ve dolayısıyla performansa sahip. Mate ve küçük ekibi büyük kurumlarda asla rastlayamayacağınız yaratıcılık ve saplantı kombinasyonundan ödün vermeden, start-up şirket tarzında çalışıyor. Kendi otomobillerinden az sayıda üretmeye devam edecekler, ama bu araçlar lisansını büyük oyunculara verdiği teknolojisine vitrinlik edecek. Aston Martin gibi şirketlerle yaptığı anlaşmalar şu anda cirosunun yaklaşık üçte ikisini oluşturuyor. Mate’nin planı, Silikon Vadisi benzeri bir kampüste her şeyi bir araya getirmek.
Mate belki de isabetli bir tahminle Avrupa’nın Elon Musk’a cevabı diye adlandırıldı, ama Rimac, okyanusun öte yakasındaki şirketin piyasa değerini işaret edip kendisinin şimdiye kadar sadece sekiz Concept_One aracını tamamladığını belirtti. Bu, kısmen doğru bir kıyaslama. Musk da Mate de finansal kazançtan ziyade ideallerini önemsiyor. İkisi de teknoloji tutkunu. Ve her ikisi de kurucularının cazibesine bel bağlayan şirketler işletiyor.
Kendi deyişiyle beş yıllık vizyonu; önde gelen otomobil üreticilerinin elektrikli süper otomobil serilerinde onun teknolojisini barındırması ve en önemli müşterileri onu bir tehdit olarak görmesinler diye her yıl 100 civarı örnekle sınırlı kalacak şekilde Rimac otomobilleri üretmek. Ama şimdiden neredeyse hedefine yaklaşmış durumda ve şirketi bu hızla büyümeye devam ederse belki de kasten mütevazı tuttuğu hedefini 2025’te hayli hayli aşacak. Mate yüksek performanslı elektrik güç aktarma organlarına odaklanmanın ABD’deki Rivian gibi heyecan verici ama kitle piyasasına hitap eden diğer start-up şirketlerle arasına açık bir fark koyduğunu söylüyor. Ama şimdiden yatırımcısı Hyundai için yakıt pili sistemli, ekonomik bir araç üzerinde çalışıyor. Ve yakın bir gelecekte direksiyonsuz otomobillere ihtiyaç duyulmaya başlanacağı düşüncesiyle otonom sürüş üzerine çalışan küçük bir ekibi de var. Yaratıcılık ve yenilikçiliği sayesinde elektrikli araçları geniş kitleler için ulaşılır kıldığı ve Rimac’ın çok daha büyük bir pazarda hayati bir rol üstlendiğini hayal etmek zor değil.
